Epoki starożytnej Grecji
Archaiczna (800-479 r. p.n.e.) |
Klasyczna (479-323 r. p.n.e.) |
Hellenistyczna (323-30 r. p.n.e.) |
Dominacja Rzymu, potem Bizancjum (od 30 r. p.n.e.-529 r.) |
Centra starożytnej Grecji
Likurg
Regent Sparty, prawodawca, teoretyk wychowania |
Spartańskie wychowanie
- 7-29 r.ż.- szkolenie (reżim wychowawczo-militarny)
- 20-29 r.ż.- służba wojskowa |
Nacisk na wydolność fizyczną, siłę, zręczność, znoszenie cierpień i głodu (celowe niedożywienie), odwagę i równość |
Podstawy czytania, pisania, liczenia |
Lakoniczny styl wypowiedzi |
Kobiety: trening fizyczny, nauka tańca, gimnastyki, muzyki, poezji |
Sofiści
Wędrowni nauczyciele w Grecji, głównie ateńscy |
Przede wszystkim nauczali dyskusji |
Łatka przemądrzałych, przeintelektualizowanych fałszerzy |
"Pierwsi prawnicy" |
Protagoras z Abdery- Najsłynniejszy sofista, autor cytatu "człowiek miarą wszechrzeczy" |
Relatywizm
Prawda jest subiektywna, każdy na własny użytek przesądza, co uznaje za prawdę |
Oświata w Atenach
Sofiści mistrzami dla elit |
Prywatne kształcenie od 7 do 12 (biedniejsi)/14 roku życia |
Bogatsi kontynuowali naukę w gimnazjach. Biedniejsi uczyli się zawodu |
IV w. p.n.e.- efebia państwowa- przygotowanie obywatelsko-wojskowe |
Rozwijanie kultury fizycznej i umysłowej |
Idea rozwoju wszechstronnego, harmonijnego |
Wychowanie fizyczne: pięciobój (bieg, skok, rzut dyskiem i oszczepem, zapasy) oraz pływanie |
Pryncypializm etyczny
Ważne problemy etyczne mają jedno wspólne rozwiązanie |
|
|
Sokrates
Stosował dialog, w którym doprowadzał rozmówcę do przyznania się, że nic nie wie/ wydobywał ukrytą prawdę |
Twierdził, że sam nic nie wie |
Cnotą jest wiedza- wiedzieć co dobre, to czynić dobrze |
Pryncypializm etyczny |
Skupiał się na człowieku i wartościach |
Skazany na śmierć |
Platon
Uczeń Sokratesa |
Założyciel Akademii |
Zmienność oraz stałość w świecie:
Wiedza jest niezmienna, mniemania oparte o rzeczy zmienne |
Poznanie zmysłowe zawodne |
To, co widzimy, jest odbiciem doskonałych idei |
Idee łączą się ze światem materialnym tylko w ludzkiej duszy oraz w postaci Demiurga |
Demiurg
Wg. Platona, architekt/ budowniczy świata |
Dusza wg. Platona
Trojaka |
Jest wieczna. Liczba dusz od początku jest ta sama |
Przebywała w świecie idei, schodząc na Ziemię zapomniała swojej wiedzy. |
Wędruje przez kolejne wcielenia w celu odtworzenia utraconej wiedzy. Później wraca do świata idei |
Anamneza
Wg. Platona uczenie się, polegające na przypominaniu sobie prawdy, którą dusza znała ze świata idei. |
Metempsychoza
Grecki odpowiednik reinkarnacji. Wędrówka dusz |
Trzy części duszy wg. Platona
|
Pożądliwa (uczucia) - Przeważa u rzemieślników
- Powinność: umiarkowanie
|
|
Popędliwa (akty woli) - Przeważa u żołnierzy
- Powinność: męstwo
|
|
Rozumna (abstrakcyjne myślenie) - Przeważa u filozofów
- Powinność: mądrość
|
Cnota sprawiedliwości, czwarta cnota, zapewnia harmonię
Powinności społeczeństwa wg. Platona
|
Filozofowie Władza
|
|
Wojownicy Pilnowanie porządku
|
|
Żywiciele Utrzymanie
|
Konserwatywność, hierarchiczność (stanowość), przymus, brak zmienności.
Wychowanie wg. Platona
Dzieci własnością państwa |
Cel: harmonia ciała i duszy |
Zadania i cele wyprowadzone z idei dobra, prawdy i piękna |
|
|
Arystoteles
Uczeń Platona, nauczyciel Teofrasta z Eresos i Aleksandra Wielkiego |
Założyciel Liceum |
Później wywarł wpływ na filozofię chrześcijańską (Tomizm) |
Empiryzm (Arystoteles)
Wiedza pochodzi z doświadczenia. Nie ma rzeczy ani idei. Są ściśle związane materia i forma |
Przyczyny rzeczy wg. Arystotelesa
Materialna |
Formalna |
Sprawcza |
Celowa |
Nieruchomy poruszyciel
Według Arystotelesa, jest to duch/bóg, który nie ingeruje w świat. Jedyny przypadek czystej formy |
Forma i materia (Arystoteles)
Ciało- materia |
Dusza- forma |
Czysta forma- forma bez materii
Trzy części duszy wg. Arystotelesa
|
Roślinna (wegetatywna) Pobieranie pokarmu i wzrost
|
|
Zwierzęca (zmysłowa) Percepcja i ruch
|
|
Rozumna (ludzka) Rozumienie świata, samoświadomość, myślenie
- Aspekt bierny- odbiór tego, co może stanowić przedmiot zrozumienia
- Aspekt czynny- Tworzenie pojęć przez łączenie słowa z cechami rzeczywistości
|
Analityka (logika Arystotelesa)
Nic nie może być jednocześnie prawdziwe i fałszywe |
Złożoność wnioskowania sylogistycznego |
Model poznania naukowego (Arystoteles)
1. Założenia |
2. Teoria |
3. Weryfikacja- sprawdzenie zgodności wniosków z rzeczywistością |
Etyka i społeczeństwo wg. Atystotelesa
Duszę należy doskonalić |
Indywidualizacja- nie ma jednej metody doskonalenia |
Złote umiarkowanie- Częściowe zaspakajanie rządz, nie wyrządzanie krzywdy, dbanie o harmonię |
Małżeństwo -> rodzina -> gmina -> państwo (samowystarczalne) |
Filozofowie: doradzanie, nie rządzenie |
Wychowanie wg. Arystotelesa
Nie odrywać dzieci rodzicom |
Wszechstronność kształcenia |
Dydaktyka teoretyczna |
Ciekawość i konkrety -> Pamięć i myślenie -> Ogólne prawdy |
Hipokrates z Kos
Ojciec medycyny |
Oddzielenie medycyny od religii |
Przyczyny chorób- organiczne i środowiskowe |
Samoleczenie organizmu |
Zalecenie uprzejmego traktowania chorych |
Koncepcja kryzysu w przebiegu choroby |
Koncepcja humorów |
Jako jeden z pierwszych pisał o depresji (melancholii) |
Koncepcja humorów (Hipokrates)
|
Zróżnicowanie płynów ustrojowych (humorów) odpowiada zróżnicowaniu temperamentów. Poważne zakłócenia ich równowagi prowadzą do chorób
|
|
Sangwinik
- Krew
- Wątroba
- Powietrze
|
|
Choleryk - Flegma
- Śledziona
- Ogień
|
|
Melancholik - Żółta żółć
- Pęcherzyk żółciowy
- Ziemia
|
|
Flegmatyk - Czarna żółć
- Mózg/płuca
- Woda
|
|
|
Typ idealny- wszystkiego po równo
Aretajos z Kapadocji
Lekarz grecki |
Walczył aktywnie z chorobami, nie czekając na kryzys |
Opis depresji (melancholii) |
Koncepcja osobowości przedchorobowej |
Naturalne przyczyny schorzeń |
Opis melancholii Aretajosa
Wymienionych wiele cech zachowania- od smutku i pustki do skłonności samobójczych |
Koncepcja osobowości przedchorobowej- melancholia zwykle u ludzi smutnych |
Postępowe podejście z powodu odrzucenia jako przyczyn takich zjawisk jak ułożenie planet |
Galen z Pergamonu
Rzymski lekarz pochodzenia greckiego |
Rozwinięcie wiedzy anatomicznej |
Sekcje zwłok zwierząt |
Kosmetyka dziedziną medycyny |
Rozwinięcie koncepcji humorów
- Rozwinięcie charakterystyk
- Dodanie czterech typów |
Zalecenie obserwacji i rozumowania |
Krytyka wróżbiarstwa, magii, modłów |
Łączenie teorii z empirią- wpływy Platona, Arystotelesa, stoicyzmu |
Lekarz powinien być filozofem |
Prekursor psychoterapii |
Dusza wg. Galena
Jak u Platona + wskazanie konkretnych organów jako siedziby duszy. Brak rozdziału umysłu i ciała |
Dusza rozumna- mózg |
Dusza popędliwa- serce |
Dusza pożądliwa- wątroba |
"Psychoterapia" Galena
Leczenie duszy ze zbyt silnych pasji mądrą rozmową o pragnieniach i tajemnicach |
Lekarz powinien być wolny od tych problemów, najlepiej stary |
Pseudo-Plutarch
|
Dzieło "O wychowaniu dzieci" - Rozwój moralny wraz z fizycznym
- Lekceważenie matematyki i muzyki
- Nauczanie jako potęgowanie ćwiczeniem wrodzonych predyspozycji
- Karmienie piersią istotne dla miłości do bąbelka
- Odradzanie poczyniania dzieci po alkoholu, aby nie były alkoholikami
|
Kwintylian
Rzymski mistrz retoryki i pedagog |
Istotność wykształcenia retorycznego w wychowaniu |
Dobry mówca jest moralny, broni tego co dobre |
Ludzie są powszechnie zdatni do nauki |
Nauka kilku rzeczy na raz sprzyja pobudzeniu intelektualnemu |
Wzmacnianie dziecięcej ciekawości świata |
Przerwy pomiędzy lekcjami, dbałość o porządek |
Istotność nauki w grupie- kontakty, przyjaźnie, rozbudzanie ambicji |
Nauczyciel- zastępca ojca. Nieomylny, potępia błędy, nie jest surowy za bardzo, nie poniża, nie obraża uczniów, cierpliwy, niespoufalający się, zadaje pytania, nie jest wyniosły |
Słowo mówione ponad książkami |
|
Created By
Metadata
Comments
No comments yet. Add yours below!
Add a Comment
Related Cheat Sheets
More Cheat Sheets by KontoDoNauki